Sevr Antlaşması

20 Aralık 2012 Perşembe

Sevr Antlaşmasının maddeleri, Sevr Antlaşmasının önemi

SEVR ANTLAfiMASI (10 AĞUSTOS 1920)

Birinci Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti’nin topraklarını paylaşma konusunda kendi aralarında uzlaşamamışlardı. Bu nedenle Osmanlı Devleti ile barış antlaşması imzalamamışlardı. Uzun süren görüşmelerden sonra 1920 yılında barış antlaşmasını hazırladılar.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin tüm itirazlarına rağmen İstanbul Hükûmeti Sevr Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşmaya göre;

1. Osmanlı toprakları İstanbul ve Anadolu’nun küçük bir bölümü olarak sınırlanıyordu.

2. Boğazlar her türlü geçişe serbest olacak ve Boğazları uluslararası bir komisyon yönetecekti.

3. İzmir ve Doğu Trakya Yunanlılara verilecekti.

4. Doğu Anadolu’da iki yeni devlet kurulacaktı.

5. Konya, Antalya ve çevresi İtalyanlara, Çukurova Fransızlara verilecekti.

6. Arap ülkeleri İngiliz ve Fransızlarca bölüşülecekti.

7. Kapitülasyonlardan bütün İtilaf Devletleri yararlanacaktı.

8. Osmanlı ordusu 50.700 kişi ile sınırlandırılacaktı.

Sevr Antlaşması’nın bu ağır koşullarına göre Osmanlı Devleti fiilen sona eriyordu. Sevr Antlaşması’na Tepkiler İstanbul Hükûmeti antlaşma taslağındaki bazı şartların kabul edilemez olduğunu bildirdi. Bu arada Yunanlılar, Balıkesir, Bursa ve Edirne’ye; İngilizler de Bandırma ve

Mudanya’ya asker çıkardılar. İstanbul Hükûmeti, “ Tamamen yok olmaktansa İstanbul ve Anadolu’da küçük fakat yine de bir devlet olmak daha iyidir.” düşüncesindeydi. İstanbul’da toplanan Saltanat Şûrasında Topçu Feriki (Korgeneral) Rıza Paşa dışında herkes antlaşma şartlarının kabul edilmesini destekledi. Bu karar üzerine de bir Osmanlı heyeti Sevres

(Sevr)’de barış antlaşmasını imzaladı. ( 10 Ağustos 1920 ) Sevr Antlaşması, Türk milletine yaşama hakkı tanımıyordu. Ancak antlaşma Türk milleti üzerinde olumsuz bir etki yaratmadı, aksine vatanın işgaline karşı mücadele azmini kamçıladı.

Sevr Antlaşması’na göre; İtilaf Devletleri Osmanlı İmparatorluğunu parçalamışlar, ülke topraklarını ve zenginliklerini kendi adralarında paylaşmışlardı.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, İstanbul Hükûmeti ile yapılacak bir barışın Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilemeyeceğini; Türklerce kabul edilebilecek olan barışın, onun tek temsilcisi olan Türkiye Büyük Millet Meclisi ile yapılması gerektiğini ilan eden bir beyanname yayımlamıştı. Türkiye Büyük Meclisinde 19 Ağustos 1920 tarihinde yapılan toplantıda, “Sevr Barış Antlaşması’nı imzalayanların ve onaylayanların vatan haini ilan edilmeleri” kararı alındı. Sevr Antlaşması Mebusan Meclisi tarafından onaylanmadığı için hukuken geçersiz sayıldı.