Kazım Karabekir'in hayatı, Kazım Karabekir kimdir?
Kurtuluş
savaşı komutanlarından Kazım Karabekir İstanbul'da doğdu. Mehmed min
Paşa'nın oğludur. İlköğrenimini İstanbul, Van, Harput ve Mekke'de tamamladıktan sonra,
1896'da İstanbul Fatih Askeri Rüştiyesi'ni, 1899'da Kuleli Askeri İdadisi'ni, 1902'de
Harbiye Mektebi'ni ve 1905'te de Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni bitirerek yüzbaşı rütbesiyle
orduya katıldı.
İki
yıllık kıta stajını Manastır'da yaptı. İttihat ve Terakki'nin Manstır örgütünün kurulmasına
katıldı. 1907'de kolağası (önyüzbaşı) rütbesi alarak İstanbul Harbiye Mektebi,
tabiye öğretmen vekilliğine atandı. İttihat ve Terakki İstanbul örgütünün
kurulmasında görev
aldı.
II.
Meşrutiyet'ten sonra Edirne'de II. Ordu 3. Fırka (tümen) erkân-ı harşiğine
(kurmaylığına)
atandı.
31 Mart 1909 ayaklanmasında Hareket Ordusu'nda görev aldı. 1910 Arnavutluk
ayaklanmasının bastırılması harekâtında çalıştı. 14 Nisan 1912'de binbaşılığa yükseldi.
Balkan Savaşı'nda Trakya sınır komiseri olarak görev yaptı. 1914'te kaymakam (yarbay)
rütbesiyle Birinci Kuvve-i Seferiye komutanlığıyla İran ve ötesi harekâtıyla görevlendirildi.
Bir süre sonra İstanbul Kartal'da 14. Fırka komutanlığına atandı ve Çanakkale'ye
gönderildi. Kerevizdere'de Fransızlar'a karşı üç ay savaştıktan sonra miralaylığa
(albay) yükseldi. Buradan, İstanbul'da I. Ordu erkân-ı harbiye başkanlığına, onra
Galiçya'ya gidecek ordunun ve ardından Mareşal Von der Goltz'un erkân-ı harbiye başkanlığına
atanarak Irak'a gitti. 1916'da Kutü'l-Amare'yi kuşatan 18. Kolordu
komutanlığına getirildi
ve burayı aldıktan sonra Irak'ta İngilizler'le çarpıştı. 1917'de
Diyarbakır'daki
2. Kolordu komutanlığına getirildi ve Van, Bitlis, Elaziz (Elazığ) cephelerindeki
II. Ordu komutanlığına vekâlet etti. 1918'de Erzincan ve Erzurum'u Ermeniler'den
ve Ruslar'dan geri aldı. Ardından Sarıkamış, Kars ve Gümrü kalelerini ve Karakilise'yi
(Karaköse) kurtardı. Aynı yıl mirliva (tümgeneral) oldu.
Mondros
Mütarekesi sırasında sadrazam olan Ahmed İzzet Paşa'nın erkân-ı harbiye-i umumiye
reisliği (genelkurmay başkanlığı) önerisini kabul etmeyerek Anadolu'da görev almak
istedi. Önce Tekirdağ'daki 14. Kolordu komutanlığına, ardından da Erzurum'daki 15.
Kolordu komutanlığına atanmasını sağlayarak Nisan 1919'da göreve başladı. Hazırlıkları
yapılan Erzurum Kongresi'nin toplanmasında önemli rol oynadı. Kurtuluş
Savaşı'nda Edirne milletvekilliği ve Doğu cephesi komutanlığı yaptı.
Ermeniler'in eline geçen
Sarıkamış, Kars ve Gümrü kalelerini geri alarak 15 Kasım 1920'de Ermeni ordusunu
kesin olarak yendi. Ermeni hükümetiyle Ankara hükümeti adına Gümrü Antlaşması'nı
imzaladı. Kars'ın alınmasıyla ferikliğe (korgeneral) yükseldi. Rus Sovyet Sosyalist
Federe Cumhuriyeti ve Kafkasya hükümetleriyle Kars Antlaşması görüşmelerini yürüttü.
Kurtuluş Savaşı'nın bitiminden sonra I. Ordu müfettişliğine atandı, 1923'te İstanbul
milletvekili oldu. 1924'te, TBMM'deki Dörtler Grubu'nu destekledi. Ardından askerlikten
ayrılarak Halk Fırkası'ndan istifa etti. 17 Kasım 1924'te kurulan
Terakkiperver
Cumhuriyet Fırkası'nın başkanlığına seçildi. Parti 3 Haziran 1925'te Şeyh Sait
ayaklanması nedeniyle kapatıldı. Karabekir Mustafa Kemal Paşa'ya karşı yapılan İzmir
suikasti ile ilgili görülerek bazı partililerle birlikte yargılandıysa da
beraat etti. Siyasi
yaşamına on iki yıllık aradan sonra, 6 Ocak 1939'da İstanbul milletvekili
olarak devam
etti. 1946'da TBMM başkanlığına seçildi ve bu görevde iken öldü (26 Ocak 1948).
Kayıtlar
0 yorum:
Yorum Gönder