Osmanlı İmparatorluğunun1.Dünya savaşında savaştığı cepheler

20 Aralık 2012 Perşembe

Osmanlı İmparatorluğunun 1.Dünya savaşında savaştığı cepheler, Kafkas Cephesi, Çanakkale Cephesi, Kanal, Suriye-Filistin ve Irak Cepheleri

Kafkas Cephesi

Kafkas Cephesi, Rusya’nın Kafkaslar’dan saldırması üzerine Enver Paşa yönetimindeki Osmanlı ordusunun Rusya’ya karşı açtığı taarruz cephesidir. Sarıkamış’ta soğuk hava şartları sebebiyle yaklaşık doksan bin asker şehit verilmiştir. Ruslar Erzurum, Muş, Bitlis, Trabzon ve Erzincan’ı ele geçirmişlerdir. Çanakkale Savaşlarından sonra 16. Kolordu komutanlığına atanan Mustafa Kemal Paşa Rusları yenmiş, Bitlis ve Muş’u kurtarmıştır (1916). 1917’de Bolşevik İhtilali çıkınca Rusya savaştan çekilmiştir. Sovyet Rusya ile imzalanan Brest-Litowsk Antlaşması ile Kafkas Cephesi kapandı (3 Mart 1918). Bu antlaşmaya göre:

Sovyet Rusya daha önce 1878 Berlin Antlaşması ile aldığı Kars, Ardahan ve Batum’u Osmanlı Devleti’ne geri verdi.

Çanakkale Cephesi

Çanakkale Cephesi, İtilaf Devletlerince ekonomik durumu bozuk olan Rusya’ya yardım etmek ve Boğazları ve İstanbul’u alarak Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak amaçlarıyla açılan bir cephedir. Çanakkale Boğazı’na yapılan saldırı 18 Mart 1915’te püskürtüldü. Daha sonra 25 Nisan 1915’te başlayan kara savaşlarında Mustafa Kemal komutasındaki Türk ordusu Anafartalar, Conkbayırı ve Arıburnu savaşlarını kazandı. Böylece Gelibolu Yarımadası’nın düşman eline geçmesi önlendi.

Sonuçları:

1- Mustafa Kemal’in Çanakkale Zaferi’ndeki komutanlığı onun askerî dehasını ispatlamıştır.

2- Birinci Dünya Savaşı uzamıştır.

3- Rusya’da çarlık rejimi yıkılmış ve yerine sosyalist bir sistem kurulmuştur. Başa gelen yeni yönetim ise savaştan çekilmiştir.

Kanal, Suriye-Filistin ve Irak Cepheleri

Kanal Cephesi, İngiltere’ye sömürgelerinden gelecek yardımları önlemek ve Süveyş Kanalı’nı ele geçirerek İngiltere’yi Mısır’dan çıkarmak amacıyla Almanların yönlendirmesi ile açılmıştır. Osmanlı ordusu bu cephede istediği sonuçları alamamıştır. Kanal Cephesi savaşlarının kaybedilmesi ile geri çekilen Osmanlı ordusu Filistin-Suriye bölgesinde yeni bir cephe oluşturmuş, buradaki çekiliş ise Mustafa Kemal tarafından İngilizlerin Suriye’nin kuzeyinde durdurulması ile son bulmuştur. Irak Cephesi ise İngilizlerin kara yoluyla hem Ruslara yardım etmek hem de bölge petrollerine sahip olmak istemeleri nedeniyle İngilizler tarafından açılmıştır. Osmanlı ordusu Basra’dan çıkarma yapan İngilizlere karşı bazı başarılar elde ettiyse de cephedeki çekiliş 11 Mart 1917’de Bağdat’ın İngilizlerce işgal edilmesiyle son bulmuştur.

Ayrıca Osmanlı birlikleri Galiçya, Romanya ve Makedonya’da İttifak Devletlerine yardım amacıyla savaşmışlardır.