Sesin sürati

12 Kasım 2012 Pazartesi

Sesin sürati ne kadar? Ses ne kadar hızlı? Sesin hızı ne kadar? 

 Sesin sürati havada 340 m/s dir. Sesin hızı ışık hızıyla kıyaslandığında ses hızı ışık hızının yanında çok yavaş kalır.

Sesin yayılması

Sesin yayılması
Ses dalgalar halinde her yöne yayılır. Sesin yayılması için maddesel bir ortama ihtiyaç vardır. O yüzden ses boşlukta uzayda yayılmaz. Ses en hızlı katılarda sonra sıvılarda ve en yavaş da gazlarda yayılır.

Sesin yansıması

Sesin yansıması, Ses nasıl yansır? 

Ses dalgalarının bir engele çarparak tekrar geldiği ortama geri dönmesine sesin yansıması denir.

 

Sesin yansıma özelliğinden faydalanılarak yapılan cihazlar

Sesin yansıma özelliğinden faydalanılarak yapılan cihazlar 

 Ultrason:  Anne karnındaki bebeğin kontrolü için kullanılır. Cihazdan çıkan ultrasonik ses dalgaları bebekten yansıyarak bebeğin görünmesini sağlar.

Sonar cihazı: Gemilerde denizin derinliğini taramak veya deniz dibindeki nesnelerin veya balıkları yerlerini tespit etmek için kullanılır.
Radar: Savunma veya güvenlik amaçlı olarak karada havada askeri veya sivil araçlarda kullanılan nesne, cisim, araç algılayıcı cihaz.

Yankı

Yankı ne demektir? Yankı nasıl oluşur? Yankının oluşması için ne gereklidir? 

 Sesin ses kaynağından çıktıktan sonra bir engelden yansıyarak tekrar duyulmasına sesin yankı yapması  denir. Sesin yankı yapabilmesi için ses kaynağı ile sesin yansımasını sağlayan engel arasında en az 17 metre uzaklık olmalıdır. 17 metreden az ise yankı oluşmaz.

Akustik

Akustik nedir? Akustik neyle uğraşır? Akustiğin çalışma alanı 

Bir ses bilimi olan akustik sesin özelliklerini inceleyerek gürültüye yol açan ses ve titreşimlerin

kontrol yollarını da araştırır. Akustik ile uğraşan bilim insanları ve mühendisler, farklı cisimlerin sesle nasıl etkileştiklerini araştırarak uygun iletişim sistemleri ve bina tasarımları için önerilerde bulunurlar.
Sesin kontrol altında tutularak akustik bir ortam meydana getirilmesi tarihin ilk çağlarından beri önemsenmiştir. Bölgenizde bulunan tarihi mekanlara gittiniz mi? Bu mekânlardaki akustik özellikler dikkatinizi çekti mi? Örneğin Antalya'daki Aspendos Antik Tiyatrosu'nu ziyaret edenler buranın ilginç görsel ve akustik düzeniyle karşılaşırlar. Tiyatronun sahne bölümündeki bir fısıltı eğer çevrede çok gürültü yoksa üst basamaklardaki kişiler tarafından rahatça duyulur.

 

7.ünite Işık ve Ses ünitesinin özeti

7.ünite Işık ve Ses ünitesinin özeti

- Günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ışık, yayılırken karşılaştığı maddesel ortamlarla maddenin yapısal ve yüzeysel özelliklerine bağlı olarak farklı şekillerde etkileşir. Maddeler ışıkla olan bu etkileşimi sonucu; ışığı tamamen geçiren maddeler (saydam), kısmen geçiren maddeler (yarı saydam), hiç geçirmeyenler (opak- saydam olmayan) olmak üzere üçe ayrılır.

- Işığı geçirmeyen maddelerin bir kısmı üzerine düşen ışığı tamamen soğururken bir kısmı ise gelen ışığın geldiği ortama tekrar geri dönmesine neden olur.
- Işığın parlak bir yüzey üzerine düşerek geldiği ortama dönmesi olayına yansıma denir. Işığın yansıma şekline göre bu olay; ikiye ayrılır:
I. Parlak bir yüzeye gelen paralel ışın demeti yine paralel olarak yansıyorsa bu olay düzgün yansıma,
II. Parlak bir yüzeye gelen paralel ışın demeti paralel olarak yansımıyorsa bu olay dağınık yansıma adını alır.
- Işık parlak bir yüzey üzerinden belli kurallara uygun olarak yansır. Işığın yansımasında görülen bu kurallar;

6.ÜNİTE:Madde ve Isı

6.Ünite Madde ve Isı konu anlatımı ve konu özeti

Isı nedir?

Isı nedir? Isı ne demektir? Isının birimi nedir? Isı ne ile ölçülür? 

Bir maddenin atom ya da moleküllerinin sahip olduğu toplam hareket (kinetik) enerjisine ısı denir. Isı bir enerji türüdür ve bir maddenin sahip olduğu ısı ölçülemez. Ancak maddedeki ısı değişimleri ölçülebilir. Bu da kalorimetre kabıyla ölçülür. Isının birimi kalori veya jouledür.


 

 

Isının yayılma yolları ( İletim, konveksiyon ve ışıma)

Isının yayılma yolları, iletim yoluyla, ışıma yoluyla, konveksiyon yoluyla 

a. İletim yoluyla yayılma

Demir bir çubukla yanan bir sobanın içini karıştırdığınızı düşünün ya da bir tencereyi yanan bir ocağın üstüne bıraktığınızı düşünün. Kısa bir süre sonra metal çubuğun soba içindeki ateşe değen kısmından yayılan ısının çubuğun öbür ucuna ulaştığını ve elimizi yaktığını hissederiz. Kalorifer peteğinden yayılan ısının zamanla odanın bütün noktalarına yayıldığını farkederiz. Bir kova dolusu suyun içine bırakılan elektrik ısıtıcısından yayılan ısının zamanla kovadaki suyun her yerine yayıldığını görürüz. Örneklerden de anlaşılacağı gibi katı, sıvı ve gaz hâlindeki maddeler ısıyı iletirler.
Isının iletimle yayılmasında ısınan tanecikler yer değiştirmez, yanındaki taneciklere çarparak hızlanmalarına neden olur. Böylece bu çarpışma yayılarak cismin diğer tarafına kadar ulaşır. Sonuçta ısı tanecikler arasında aktarılmış olur. Yani yayılan şey, ısınan bölgelerdeki taneciklerde görülen titreşimin kendisidir. Daha hızlı titreşim hareketi, ulaştığı bölgenin sıcaklığını arttırır. Bu da ısının bu bölgeye iletilmesi demektir.

Isı Yalıtımı

Isı Yalıtımı nedir? Nasıl ısı yalıtımı yapılır? Isı yalıtımı hangi malzemelerle yapılır? 

Cisimlerin ya da ortamların sıcaklık larını istenilen düzeyde tutabilmek için yapılan çalışmalara ısı yalıtımı denir. Yaşadığımız binalarda, ulaşım araçlarında ortam sıcaklığını korumak için ısı yalıtımı yapılır. Böylece daha az maliyetle istediğimiz ısıyı uzun süre koruyabiliriz. Deniz kenarında normal bir kap içerisinde çok kısa bir zamanda ağzımızı yakabilecek sıcaklığa ulaşacak bir suyu özel kaplarda( termos) saklayarak soğukluğunu koruruz. Bir pikniğe gittiğimizde ya da gece yolculuğuna çıktığımızda önceden hazırlayıp termosa doldurduğumuz çayı yanımıza alırız ve saatler sonra o çayı sıcak olarak içebiliriz. Uygun giysiler giyinerek vücut sıcaklığımızı ideal düzeyde tutabiliriz.

Isı yalıtımının avantajları

Isı yalıtımının amacı nedir? Isı yalıtımının faydaları 

Binalarda ısı yalıtımı uygulanması ile;

- Çatı, duvar ve döşemelerde tekniğine uygun ısı yalıtımı malzemeleri kullanılması ile ısıtma ve soğutma amaçlı tüketilen yakıt miktarının azalması,
- Hava kirliliği azalması,
- Sağlıklı ve konforlu bir ortam oluşması sonucunda sağlık giderlerinin azalması,
- Yapı bileşenlerinin yoğuşma sonucu korozyona uğraması önlenerek binanın korunması sağlanır.

 

Isı yalıtım malzemeleri

Isı yalıtımında kullanılan malzemeler, Isı yalıtım malzemeleri 

Ahşap
Dış ve iç döşemede kullanılır.
                                                           Kısa ömürlüdür. Yanar.


6.Ünite Madde ve Isı ünitesinin özeti

6.Ünite Madde ve Isı ünitesinin özeti

ÖZET

Hatırlayacağınız gibi maddeler atom ya da molekül adı verilen gözle görülmez küçük parçacıklardan oluşmaktadır. Maddeyi oluşturan parçacıklar durağan değil hareketli bir yapıdadırlar. Yani maddeyi oluşturan parçacıklar durmaksızın titreşir ve birbirleriyle çarpışırlar. Maddeyi oluşturan bütün parçacıkların sahip oldukları toplam hareket enerjisine bağlı enerjiye ısı adı verilir.
Aynı ortamda bulunan farklı sıcaklıklara sahip cisimler, birbirlerine enerji aktararak dengeye gelirler. Bu olaya ısı transferi ( alış verişi) adı verilir. Isı transferisıcak olan maddeden soğuk olan maddeye doğru olur.
Bütün maddeler ısıyı aynı hızla iletmezler. Bazı maddeler ısıyı çabuk iletirken bazı maddeler ısıyı yavaş iletir. Isıyı çabuk ileten maddelere ısı iletkeni, ısıyı yavaş iletenmaddelere ise ısı yalıtkanı adı verilir.

5.ÜNİTE:Vücumuzda Sistemler


6.sınıf Vücudumuzda Sistemler Konu anlatımı

İskelet ve vücudumuzdaki kemiklerin isimleri

İskeletin yapısı, kemiklerin isimleri 

 

Kafa tasındaki kemiklerin isimleri

Kafa tasındaki kemiklerin isimleri, İnsanda baş iskeletindeki kemikler 

 

İskeletin görevleri

İskeletin görevleri nelerdir? İskeletimizin başlıca görevleri 

 - Vücudu dik tutmak,
- Kaslara yapışma yeri olarak görev yapmak,

- Bazı iç organlarımızı korumak (beyin, omurilik, kalp akciğer vb.),

- Kasların yardımıyla hareketi sağlamak,

- İçinde bulundurduğu kemik iliği ile kan hücrelerini üretmek,

- Vücut için kalsiyum deposu oluşturmak (kanda kalsiyum azaldığı zaman, 
kalsiyum kemiklerden sağlanır).


İnsandaki kemik sayısı

İnsanda kaç tane kemik vardır? İnsan vücudundaki kemik sayısı 

İnsan iskeletinde irili ufaklı 206 kemik bulunur.

Kemik çeşitlerine örnekler

Kemik çeşitlerine örnek 

 

Kemiğin yapısı

Kemiğin yapısı nasıldır? 

Kemikler kemik dokudan yapılmıştır. Kemik doku kemik hücreleri ve ara maddeden oluşmuştur.
Kemikler oldukça sert olmalarına rağmen esnek bir yapıya sahiptir. Kemiklere sertlik veren ara maddedeki kalsiyum ve fosfor mineral tuzlarıdır. Bu maddeler sayesinde sertlik kazanan kemikler vücuda destek sağlar. Sütte bol miktarda kalsiyum bulunmaktadır. Bu nedenle çocuklara ve gençlere kemiklerinin sağlığı için süt içmeleri önerilir. Kemiklerin sağlam yapılarına karşın kazalar,  dikkatsizlikler ve aşırı zorlanmalar sonucu sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Kemiklerdeki kırılmalar ve çatlamalar bu sorunlardan bazılarıdır.


Kemik zarının özelliği

Kemik zarının özelliği, Kemik zarının görevi 

Kemik zarı: Kemiğin en dış kısmındaki yapıdır. Kemiğin beslenmesini, kalınlaşmasını
ve kırılan kemiğin onarılmasını sağlar.

 

Sert kemiğin özelliği

Sert kemiğin özelliği, Sert kemiğin görevi 

Sıkı kemik dokusu(Sert kemik): Kemiğin baş ve gövdesinde ince bir tabaka halinde bulunur. Kemiğe sertlik ve dayanıklılık kazandırır. Sert kemiğin ortasında sarı kemik iliği bulunur. Asıl görevi yağ depolamak olan sarı kemik iliği, kırmızı kemik iliğinin yetersiz kaldığı durumlarda kan hücreleri üretir.

 

Süngerimsi kemiğin özelliği

Süngerimsi kemiğin özelliği, Süngerimsi kemiğin görevi 

Süngerimsi kemik dokusu: Sert kemik dokusuna oranla daha yumuşaktır. Düzensiz boşluklar olduğu için gözenekli bir yapısı vardır. Bu boşluklar, kırmızı kemik iliği ile doludur. Kırmızı kemik iliğinde kan hücresi üretilir.

Eklem çeşitleri

Eklem çeşitleri 

Hareket derecesine göre üç türlü eklem bulunur:
1. Oynamaz eklem
2. Yarı oynar eklem
3. Oynar eklem

 

Kas çeşitleri ve özellikleri

Kaç çeşit kas vardır? 

Kaslar yapı ve çalışmalarına göre üç türlüdür:
1. Düz kas
2. Çizgili kas
3. Kalpkası

Destekve Hareket Sisteminin Sağlığı

Destek ve Hareket Sisteminin Sağlığı nasıl korunmalıdır? 

İnsanda destek ve hareket sistemi dayanıklı bir sistemdir. Bununla birlikte zaman

zaman kemiklerde, eklemlerde ve kaslarda çarpma, düşme ve atlama gibi nedenlerle
bazı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Ezilme, kas lifi kopması, burkulma, çıkık ve kırıklar
bunların başında gelir. Böyle durumlarda bilinçli bir ilk yardımdan sonra, hemen bu
konuda uzman bir hekime başvurmak gerekir.
Destek ve hareket sistemindeki en önemli aksaklık, omurgamızı oluşturan omurlar
arasında bulunan disklerin bozulmasıdır. Kıkırdak dokusundan oluşmuş bu diskler bozulunca omurlar normal konumlarını kaybeder ve kayma gösterir. Kayan omurlarla birlikte disk omuriliğe ve omurilikten çıkan sinirlere baskı yapar ki bu hastalığa bel fıtığı denir.
Bel fıtığı olmamak için alınacak önlemlerin bazıları şunlardır:
- Çok ağır kaldırmamalı,
- Yerden bir nesne almak gerektiğinde çömelerek almalı, bel ile kaldırılacak cisimler
arasında fazla uzaklık bırakılmamalı,
- Bel ve karın kaslarını güçlendirici hareketler yapılmalıdır.

Vücuttaki atar ve toplar damarlar

Vücuttaki atar ve toplar damarların isimleri 

 

Kalbin yapısı

Kalbin Yapısı ve kalbin özellikleri, kal nasıl çalışır? 

Dolaşım sisteminin merkezidir. Kalp, gö¤üs boşlu¤unda iki akciğerin arasında ve hafifçe sol tarafa kaymıştır. İnsan kalbi yaklaşık olarak herkesin kendi yumruğu büyüklüğündedir. Kalp boşluklu bir organdır. Üstte iki kulakçık, altta da iki karıncık olmak üzere dört bölmelidir. Ortada bulunan bir perde, kalbi sağ ve sol şeklinde boyuna, ikiye ayırmıştır. Sağ tarafta sağ kulakçık ve sağ karıncık olmak üzere iki bölme; sol tarafta sol kulakçık ve sol karıncık olmak üzere iki bölme vardır. Kalbin sağ tarafında daima kirli kan, sol tarafında daima temiz kan bulunur. Kulakçıkların karıncıklara

İnsanda kalp atış sayısı

İnsanda kalp atış sayısı kaçtır? 

Sağlıklı bir insanın kalp atış sayısı dakikada 70-80 kadardır.

Atardamarların özellikleri

Atardamarların özellikleri nedir? Atardamarın özellikleri 

 Atardamarlar: Kanı kalpten vücudun çeşitli bölgelerine taşıyan damarlara atardamar denir. Atardamarlar yukarıda da değindiğimiz gibi aort ve akciğer atardamarları olup kalbin karıncıklarından çıkarlar. Atardamarlar vücutta dallandıkça çapları küçülür. Atardamarın başlıca görevi, taşıdıkları kanın içindeki oksijen ve besin maddelerini vücudun her tarafına ulaştırmaktır. Atardamarlar, akciğer atardamarı hariç temiz kan taşır. Akciğer atardamarı vücuttan kalbe gelen kirli kanı temizlenmek üzere akciğere götürdüğünden kirli kan taşır.

Atardamarların duvarları oransal olarak toplardamarlardan daha kalın ve esnek bir yapıya sahiptir.

Toplardamarların özellikleri

Toplardamarların özellikleri nedir? Toplardamarın özellikleri 

Toplardamarlar: Vücuttan toplanan kanı kalbin sağ kulakçığına getiren damarlardır. Vücut hücrelerinde oluşan atık madde ve karbon dioksitle kirlenmiş kanı kılcal damarlardan alarak kalbe getirir. Akciğer toplardamarı hariç her zaman kirli kan taşır. Toplardamarlar atardamarlar gibi dallanır ve dallandıkça da çapları küçülür.


 

Kılcal damarların özellikleri

Kılcal damarların özellikleri nedir? Kılcal damarın özellikleri 

Kılcal Damarlar: Atardamarlarla toplardamarları birbirine bağlayan en ince kan damarlarıdır. Atardamarlar vücudun çeşitli yerlerine dağıla dağıla gelirler ve sonuçta çapları iyice daralarak kılcal damar hâlini alırlar. Doku hücreleri ile kan arasındaki madde alışverişi kılcal damarlarda olur. Kılcal damarlar dokular içine yayılarak geniş yüzeyler oluşturur.

Kanın plazması kılcal damarlarda dışarı çıkıp hücreler arasına sızar; hücrelerle madde alışverişini gerçekleştirdikten sonra kılcal damara geri döner. Böylelikle hücrelere gerekli olan besin maddeleri ve oksijen verilir; hücrelerde oluşan atık maddeler ve karbon dioksit (CO2) de alınır. Yani hücrelerin beslenmesi gerçekte kılcal damarlar aracılığı ile olur.

 

Nabız nedir?

Nabız ne demektir? Nabız nedir? 

Kalbin kulakçık ve karıncık kasılmalarına paralel olarak atardamarlarda meydana

gelen ritmik kasılma ve gevşemelere nabız denir. Nabız aynı zamanda dakikadaki kalp atım sayısını verir. Ayak bileği, el bileği, boyun ve şakaktaki atardamar yüzeyine parmağımızı hafifçe bastırdığımızda nabzımızı hissederiz.

 

Tansiyon nedir?

Tansiyon ne demektir? Tansiyon nedir? 

Kanın atardamar duvarına yaptığı basınca tansiyon denir. İnsanda kan basıncı, kolun dirseğe yakın yerine takılan tansiyon aleti ile ölçülür.

 

Kan hücrelerin özellikleri

Kan hücrelerin özellikleri nelerdir? Kan hücreleri 

 1. Alyuvar
2. Akyuvar
3. Kan Pulcukları

Büyük kan dolaşımı

Büyük kan dolaşımı nasıl gerçekleşir? 

Kan kalpten çıktığı zaman iki ayrı yolda ilerler, tüm vücudu dolaşır ve iki ayrı yoldan

tekrar kalbe geri gelir. Buna göre kanın, kalp ve vücut dokuları (akciğer hariç) arasındaki dolaşımına büyük dolaşım denir. Büyük kan dolaşımı ile kalpten çıkan kan tüm organlara oksijen taşır; hücrelerde oluşan karbon dioksiti toplayarak tekrar kalbe döner.
Büyük kan dolaşımı şöyle gerçekleşir:
Karıncıkların kasılması ile sol karıncıktaki temiz kan (oksijence zengin kan) aort
atardamarına pompalanır. Buradan başka atardamarlarla vücudun bütün bölgelerindeki organ ve dokuların kılcal kan damarlarına ulaştırılır. Atardamarlarla hücreleri saran kılcal damarlara taşınan kanın içindeki oksijen, hücrelere geçer. Hücrelerde solunum sonucu oluşan karbon dioksit ise kana geçer. Böylece kan vücutta yol alırken oksijen miktarı azalır, karbon dioksit miktarı da giderek artar. Karbon dioksitçe zenginleşen kan da kılcal damarlar yoluyla toplardamarlara geçer. Vücudun üst kısmındaki toplardamarlar üst ana toplardamarda, alt kısmındaki toplardamarlar alt ana toplardamarda birleşerek kalbin sağ kulakçığına gelir. Böylece büyük kan dolaşımı tamamlanır.
Oksijenle beraber su, mineral, hormon ve aminoasit, glikoz, yağ asidi gibi besin
maddeleri de büyük dolaşımla hücrelere taşınır. Ayrıca oluşan metabolizma atıklarının da ilgili doku ve organlara (örneğin böbreklere) taşınması büyük dolaşım sayesinde olur.

 

 
 
 

Toplam Sayfa Görüntüleme Sayısı