6.Ünite Madde ve Isı ünitesinin özeti

12 Kasım 2012 Pazartesi

6.Ünite Madde ve Isı ünitesinin özeti

ÖZET

Hatırlayacağınız gibi maddeler atom ya da molekül adı verilen gözle görülmez küçük parçacıklardan oluşmaktadır. Maddeyi oluşturan parçacıklar durağan değil hareketli bir yapıdadırlar. Yani maddeyi oluşturan parçacıklar durmaksızın titreşir ve birbirleriyle çarpışırlar. Maddeyi oluşturan bütün parçacıkların sahip oldukları toplam hareket enerjisine bağlı enerjiye ısı adı verilir.

Aynı ortamda bulunan farklı sıcaklıklara sahip cisimler, birbirlerine enerji aktararak dengeye gelirler. Bu olaya ısı transferi ( alış verişi) adı verilir. Isı transferisıcak olan maddeden soğuk olan maddeye doğru olur.

Bütün maddeler ısıyı aynı hızla iletmezler. Bazı maddeler ısıyı çabuk iletirken bazı maddeler ısıyı yavaş iletir. Isıyı çabuk ileten maddelere ısı iletkeni, ısıyı yavaş iletenmaddelere ise ısı yalıtkanı adı verilir.

Maddeler arasındaki ısı transferi üç yolla gerçekleşir. Bunlar iletim yoluyla, konveksiyon yoluyla ve ışıma yoluyla ısı transferidir.Katı cisimler ısıyı iletim yoluyla transfer ederler. Hatırlayacağınız gibi katılarıoluşturan parçacıklar yer değiştiremezler. Bir katı maddenin ısı verilen tarafındaki

parcacıklar hızlanır ve yanındakilere çarpmaya başlar. Bu hareketlenme ilerleyerek maddenin diğer tarafına ulaşır. Böylece ısı aktarılmış olur.Sıvı ve gaz hâldeki maddeleri oluşturan parçacıklar yer değiştirebilirler. Gaz ya da sıvı hâldeki maddelere ısı verilirse cismi oluşturan parçacıkların yoğunluğu azalır ve yukarı doğru hareket eder. Ayrıca parçacıklar yer değiştirebildiğinden ısı maddenin diğer taraşarına iletilebilir

Isı transferinin bir yolu da ışıma yoluyla ısı transferidir. Güneş ışınları maddenin bulunmadığı uzay boşluğundan ışıma yoluyla geçerek Dünya’mızı ısıtır. Isının iletilmesi ve ısının yalıtılması bizim için önemlidir. Biz bazen ısının çabucak iletilmesini isteriz. Bir sobanın ısısının odaya çabucak yayılmasını ya da bir çaydanlık dolusu suyun kısa bir sürede kaynamasını isteriz. Bazen de ısıyı yalıtmak isteriz ısınan bir odanın geç soğumasını yiyeceklerimizin bozulmadan uzun süre kalabilmesi için ortam sıcaklığının düşük kalmasını isteriz. En düşük maliyetle en yüksek verimin

alınabilmesi için ısı iletimi ya da ısı yalıtımı bizim için çok önemlidir. Oturduğumuz binalarda, kullandığınız arabalarda, kullandığımız çeşitli elektrikli aletlerde ısı yalıtımı yapılır. Isı yalıtımı ısı iletkenliği düşük maddelerle yapılır. Isı yalıtımı amacıyla kullanılan malzemelerden bazıları plastik köpük, taş yünü, cam yünü, ahşap yünü, poliüretan vb. dir.