1.ÜNİTE:Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme

9 Kasım 2012 Cuma

6.sınıf 1.ÜNİTE:Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme konu anlatımı 

 

Hücre nedir? Hücrenin keşfini kim ne zaman yapmıştır?

Hücre nedir? Hücrenin keşfini kim ne zaman yapmıştır? Antoni van Leeuwenhoek kimdir? Robert Hooke kimdir? 

Hücre kavramı ilk kez Robert Hooke (Rabırt Huk) tarafından kullanılmıştır. Hook yaptığı basit mikroskopla şişe mantarından aldığı bir kesiti inceleyerek bal peteği gibi gördüğü her boş odacığa hücre adını vermiştir. Aslında şişe mantarı ölü bir yapıda olduğuna göre Hook’un gördükleri canlı hücreler değildi. Daha sonra yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda hücrenin boş bir odacık olmadığı, canlının yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştiren yapıları içerdiği görülmüştür.

Mikroskopla canlı hücreleri inceleyen ilk kişi ise Antoni van Leeuwenhoek (Anton van Lövenhuk)’tur . Lövenhuk 16.yüzyılda yaşamıştır ve asıl mesleği kumaş alım satımıdır. Kumaşları incelemek için merceklerden yararlanmış, sonra merceklere olan ilgisi giderek artmıştır. Boş zamanlarında mercekleri kullanarak daha çok büyütme yeteneğinde olan ve adına mikroskop denilen bir alet geliştirmiştir. Leeuwenhoek gölden aldığı suyun bir damlasını mikroskobunda incelediğinde kendisini bambaşka bir dünyada bulmuştur. Burada gördüğü çok sayıda küçük bir hücreli canlı onu şaşırtmıştır. Leeuwenhoek’un bu keşfine kadar bir hücreli canlıların varlığından kimsenin haberi yoktu.

Mikroskobun bulunuşu ve tek hücreli canlıların keşfi, biyolojide büyük gelişmelere yol açmıştır. Mikroskopların geliştirilmesi ile hücreler daha da ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Günümüzde de yeni teknoloji ile geliştirilen araçların kullanılması bilinmeyen bu dünyanın kapılarını insanlığa açmaktadır. Her geçen gün
bizi şaşırtan yeni buluşlar yapılmaktadır. Büyütme özelliği en büyük olan mikroskoplardan olan elektron mikroskobu ile yapılan çalışmalar hücrenin başlı başına kendine yeterli bir organizma olduğunu göstermiştir.

 

Ağız içi epitel hücresi ve soğan zarı hücresi mikroskopta nasıl görünür?

Ağız içi epitel hücresi ve soğan zarı hücresi mikroskopta nasıl görünür? 

Ağız içi epitel hücresi hayvan hücresine, soğan zarı hücresi bitki hücresine örnektir.

Bir hücreli canlı ne demektir? Çok hücreli canlı ne demektir? Bir hücreli canlılara örnek, çok hücreli canlılara örnek

Bir hücreli canlı ne demektir? Çok hücreli canlı ne demektir? Bir hücreli canlılara örnek, çok hücreli canlılara örnek 

Yaşamlarını tek bir hücre olarak sürdüren canlılara bir hücreli; çok sayıda hücreden meydana gelmiş canlılara da çok hücreli denir.
Tek hücrelilere örnek: Amip, öglena, terliksi hayvan gibi

Alyuvar hücresinin şekli, Sinir hücresinin şekli, Kemik hücresinin şekli, Sperm hücresinin şekli

Alyuvar hücresinin şekli, Sinir hücresinin şekli, Kemik hücresinin şekli, Sperm hücresinin şekli

Hücre zarının ve hücre duvarının görevleri

Hücre zarının görevleri şunlardır:
Hücreye belirli bir şekil verir.
Hücreyi dış etkilerden korur.
Hücrenin bütünlüğünü sağlar ve onu dağılmaktan korur.
Hücreyi dış ortamdan ayırır.
Hücreye madde giriş çıkışını kontrol eder.

Hücre duvarının görevleri şunlardır:
Hücreye dayanıklılık sağlar.
Hücreyi dış etkilere karşı korur.

Sitoplazma nedir? Sitoplazmanın görevi nedir? Organel ne demektir?

Sitoplazma: Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, içinde yaşamsal olayların gerçekleştiği
akıcı ve saydam bir sıvıdır. Büyük bir kısmı sudan oluşur. Sitoplazmada bulunan ve hücrenin solunumu, beslenmesi ve boşaltımı gibi yaşamsal olaylarının gerçekleştiği yapılara organel denir. Organeller çok küçüktür. Bu yapıları görebilmek için büyütme özelliği çok büyük olan mikroskoplar örneğin elektron mikroskobu kullanılır.
Tıpkı vücudumuzdaki organlar gibi hücrelerimiz de organellere sahiptir. Organlarımız belli görevleri yapar ve bu görevler aksadığı zaman sağlığımız bozulur. Örneğin, midemizde oluşan bir bozukluk, besinlerin sindiriminin yeterince gerçekleşmesini engelleyeceği için diğer organların da alınan besinlerden gerektiği kadar yararlanamamasına neden olur. Hücredeki organeller de iyi çalışmazsa, hücre zarar görür, hatta ölebilir.

Mitokondrinin görevi nedir?

Hücredeki görevi, bulunduğu hücre için enerji üretmektir. Sayıları hücre tipine göre değişir. Örneğin, enerji ihtiyacının fazla olduğu kas ve karaciğer hücrelerinde mitokondri sayısı diğer hücrelere göre daha fazladır. Yediğimiz bazı besin maddeleri sindirim sisteminde yapı taşlarına kadar parçalanarak hücrelere geçer. Hücrelere geçen besin maddeleri, mitokondride oksijenle yakılarak hücresel enerjiye(ATP’ye) dönüştürülür (Bu olaya oksijenli hücre solunumu denir.).

Kloroplastın görevi

Bitkilerin yeşil kısımlarında bulunan kloroplastların doğadaki tüm canlılar açısından çok önemli görevleri vardır. Kloroplastlar güneş enerjisi, karbon dioksit ve suyu kullanarak kendisinin ve tüm canlıların kullanacağı besin maddesi ve oksijeni üretirler(fotosentez). Kloroplastlar fotosentezle yeryüzünde yaşamın devamlılığını sağlar.

Kofulun görevi, kofulun özellikleri

Kofulun görevi hücre için fazla olan maddeleri depo etmektir. Daha çok bitki hücrelerinde ve bir hücreli canlılarda bulunur. Hayvan hücrelerinde zaman zaman oluşan ancak kısa sürede kaybolan küçük kofullar görülür. Hayvan hücrelerindekiler küçük, bitki hücrelerindekiler ise büyüktür.

Hücre çekirdeğinin görevi ve özellikleri

Çekirdek hücrenin büyüme, gelişme, bölünme, onarım ve denetim merkezidir. Bu yönüyle çekirdek, hücrenin beyni gibi düşünülebilir. Genellikle hücrenin ortasında yer alır. Çekirdek içerisinde canlının kalıtsal özelliklerini taşıyan ve kromozom adı verilen yapılar bulunur. Bazı ilkel hücrelerde ise çekirdek olmamakla birlikte, kalıtsal özellikleri taşıyan yapılar sitoplazmada dağınık olarak bulunur. Çekirdekteki kalıtsal bilgiler hücre bölünmesi ile yeni hücrelere aktarılır. Dolayısıyla çekirdek, hücrenin yaşamını sürdürebilmesi için mutlaka gerekli olan

bir yapıdır. Çekirdeği çıkarılan hücre yaşayamaz, bir süre sonra ölür.

Bitki ve Hayvan Hücreleri arasındaki farklar ve benzerlikler

      Bitki hücresi                            Hayvan hücresi

1. Hücre duvarı vardır.              1. Hücre duvarı yoktur.
2. Kloroplast vardır.                   2. Kloroplast yoktur.
3. Kofullar büyüktür.                  3. Kofullar küçüktür.
 

Doku ne demektir? Dokulara örnek

Vücudumuz milyarlarca hücreden oluşur. Şekil ve yapı bakımından birbirine benzer olan ve aynı görevi yapan hücrelerin meydana getirdiği yapılara doku denir. Örneğin kas hücreleri kas dokuyu, kemik hücreleri kemik dokuyu, epitel hücreleri epitel dokuyu, kan hücreleri kan dokuyu meydana getirir.

Yumurta ve sperm hücrelerinin özellikleri

1. Yumurta:

- Dişi üreme hücresidir.
- Yumurtalıklarda meydana gelir.
- Büyük ve hareketsizdir.
2. Sperm:
- Baş, orta kısım ve kuyruk olmak üzere üç bölümden oluşur.
- Baş kısmı hücre zarı, sitoplazma ve çekirdekten oluşur
- Erkek üreme hücresidir.
- Testislerde (erbezi) meydana gelir.
- Yumurta hücresine göre daha küçük ve hareketlidir. Kamçısı sayesinde erkek üreme organları tarafından oluşturulan sıvı içinde yüzebilir.

Erkek Üreme Yapı ve Organları

Erkek üreme organlarının bir bölümü vücut içinde, bir bölümü vücut dışındadır.

Testis : Erkek bireyde iki testis bulunur. Spermler testislerde üretilir.
Ayrıca erkeklik özelliği veren bir çok hormon da burada salgılanır.
Penis : Spermlerin ve idrarın erkek vücudundan dışarı atılmasını sağlar.
Sperm Kanalı : Spermleri testislerden penise taşır.

Salgı Bezleri : Spermlerin dişi vücuduna geçtikten sonra yüzebilmesi için
gereken sıvının çoğunun üretildiği yapıdır.

 
 
 

Toplam Sayfa Görüntüleme Sayısı