Mondros ateşkes anlaşması

20 Aralık 2012 Perşembe

Mondros ateşkes anlaşmasının sonuçları, Mondros ateşkes anlaşmasının maddeleri

MONDROS ATEŞKES ANLAŞMASI

(30 EKİM 1918)

Mondros ateşkes anlaşmasının maddeleri

1. Çanakkale ve Karadeniz boğazları açılacak ve boğazlardaki istihkâmlar İtilaf devletleri tarafından işgal edilecektir.

2. Sınırların korunması ve iç düzenin sağlanması için lüzum görülecek askerî kuvvetlerden fazlası derhal terhis edilecektir.

3. Osmanlı karasularında emniyet için kullanılacak küçük gemiler hariç olmak üzere Osmanlı sularında veya Osmanlı Devleti tarafından işgal edilen sularda bulunan bütün savaş gemileri teslim olunup İtilaf Devletlerince gösterilecek limanlarda bulundurulacaktır.

4. İtilaf Devletleri emniyetlerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması durumunda herhangi stratejik noktayı işgal hakkına sahip olacaklardır. 7. madde ile İtilaf Devletleri karışıklık çıkararak istedikleri bölgeleri işgal edebileceklerdi).

5. İtilaf Devletleri, Osmanlı tersane ve limanlarındaki bütün gemi tamir vasıtalarını kullanacaklardır.

6. Toros tünelleri İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecektir.

7. Hükûmet yazışmaları dışında telsiz, telgraf ve kabloları İtilaf memurları tarafından denetlenecektir.

8. Memleketin ihtiyacı karşılandıktan sonra geriye kalan kömür, akaryakıt ve deniz levazımının, Türkiye kaynaklarından satın alınması için kolaylık gösterilmesi sağlanacaktır.

9. Hicaz’da, Asir’de, Yemen’de, Suriye’de ve Irak’ta bulunan muhafız kıtaları en yakın İtilaf kumandanına teslim olunacaklardır.

10. Trablus’ta ve Bingazi’de bulunan Osmanlı subayları en yakın İtalyan garnizonuna teslim olacaktır.

11. Osmanlı hükûmeti, İttifak Devletleriyle bütün ilişkilerini kesecektir.

12. Vilayat-ı sittede (Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ ve Sivas) karışıklık çıkması hâlinde adı geçen vilayetlerin herhangi bir kısmının işgali hakkını İtilaf Devletleri saklı tutacaklardır. (24. Madde).

Yukarıda bazı maddeleri verilen Mondros Ateşkes Anlaşması 30 Ekim 1918’de Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanmıştır. Ateşkes anlaşması olmasına rağmen içerik olarak Türk Devleti’nin yok edilerek topraklarının paylaşılmasını amaçlamaktadır.Anlaşma imzalanır imzalanmaz İtilaf Devletleri Türk topraklarını işgal etmeye başladılar.

Mondros’tan Sonra Gerçekleşen İşgaller

İngiltere: Musul, Urfa, Antep, Maraş

Fransa: Adana ve çevresi

İtalya: Antalya, Konya

Yunanistan: Paris Barış Konferansı’ndan sonra İzmir’i işgal etti.

13 Kasım 1918’de İtilaf Devletleri donanmaları İstanbul Limanı’na demirleyerek İstanbul’u denetim altına aldılar.

İngilizler ayrıca İzmit, Eskişehir, Afyon, Samsun, Merzifon ve Batum’a asker çıkardılar. İngilizler yaptıkları yeni bir anlaşma ile Urfa. Antep ve Maraş’ı Fransızlara devrettiler.

İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı devam ederken Türk topraklarını paylaşmak için birçok anlaşma yapmışlarıdır. Bunların en önemlileri Sykes-Picot (Sayk-Piko), St. Jean De Maurienne (Sen Jan dö Möriyen) ve Mc Mahon (Mak Mahon) anlaşmalarıdır.

Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra gerçekleşen işgallerin hiçbiri tesadüf olmayıp daha I. Dünya Savaşı devam ederken imzalanan bu gizli antlaşmalara dayanmaktadır.