Ünite özeti

19 Aralık 2012 Çarşamba

Ya istiklal ya ölüm ünitesinin özeti

                  Avrupalı devletler arasında 19. yüzyıldan itibaren başlayan ekonomik ve siyasi çekişmeler onların İtilaf (İngiltere, Rusya, Fransa) ve İttifak (Almanya, İtalya, Avusturya - Macaristan İmparatorluğu) olmak üzere iki gruba ayrılmalarına neden olmuştu. Bu gruplaşma 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın çıkmasına yol açmıştı. Osmanlı Devleti’nde yönetimi elinde bulunduran İttihat ve Terakki Partisi yöneticileri Almanya’nın yanında savaşa girilmesi gerektiğini ileri sürüyorlardı. Bu sayede son dönemlerde kaybedilen toprakların geri alınacağını belirtiyorlardı. Ancak Osmanlı Devleti Almanya ve bağlaşıklarının yanında girdiği savaşı kaybetti. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Anlaşması ile Osmanlı Devleti kendini kayıtsız şartsız düşmana teslim etti. Avrupalı devletler daha önce gizlice belirledikleri paylaşım planlarını ortaya koydular. Özellikle anlaşmanın 7. maddesi ile yurdumuz işgale açık hâle getirildi.

Yurdumuzun işgale uğramasını Mustafa Kemal ve Türk milleti kabul etmedi. Kuvayı milliye ruhu ile hareke eden Türk halkı millî cemiyetler kurarak işgallere karşı direniş başlattı. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmasından sonra Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas kongreleriyle Anadolu’da millî bilinç uyandırıldı ve sistemli hareket edilmeye başlandı. Türk halkı cemiyetler aracılığı ile kendini savunmaya çalışırken gerek azınlıklar gerekse Millî Mücadele karşıtları kurdukları çeşitli cemiyetlerle işgalleri desteklediler. Misakımillî’nin kabulü ve Büyük Millet Meclisinin açılması Türk milletinin bağımsızlık umutlarını iyice artırdı. Olayları çok iyi kontrol eden ve yönlendiren Mustafa Kemal, bağımsızlık ateşini her geçen gün daha da kuvvetlendirdi.

Meclisin açılmasından sonra çıkan ayaklanmaları bastırmak ve asker kaçaklarını cezalandırmak için Hıyanet-i Vataniye Kanunu kabul edildi. Bu kanunun uygulana bilmesi için de İstiklal Mahkemeleri kuruldu. İstanbul yönetimince imzalanan ve Türk milletinin ölüm fermanı olan Sevr Antlaşması TBMM ve Türk milleti tarafından kabul edilmedi. Bu antlaşmayı imzalayan ve onaylayanlar vatan haini sayıldı.

Millî Mücadele’nin örgütlenme süreci Mustafa Kemal’in dâhice yönetimi ve yönlendirmesi ile başarıyla sonuçlandı. Artık hedef Türk yurdunun işgalden tamamen kurtarılmasıydı.