Serbest Cumhuriyet Fırkası

18 Aralık 2012 Salı

Serbest Cumhuriyet Fırkasının özellikleri, Serbest Cumhuriyet Fırkası ne zaman kurulmuştur?

Atatürk, demokrasinin yerleşmesi için halkın genel eğilimlerinin yakından izlenmesi gerektiğini düşünüyordu. Bu amaçla çok partili rejimin yerleşmesini istemişti. Yakın arkadaşı Ali Fethi (Okyar) Bey’den yeni bir parti kurmasını istemişti. Bu istek üzerine 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

Serbest Cumhuriyet Fırkası liberalizmi savunan bir muhafelet partisi olarak siyasi mücadeleye başladı. Programına göre parti, cumhuriyetçilik, milliyetçilik ve laiklik esaslarına bağlı kalacaktı. Parti ayrıca seçimlerin tek dereceli olmasını ve kadınların siyasi haklara sahip olmasını da savunuyordu. Parti, Cumhuriyet Halk Fırkasının ekonomideki devletçi görüşüne karşı liberalizmi savunuyordu.

Serbest Cumhuriyet Fırkası süratle gelişti. Fethi Bey’in Ege gezisi, hükûmet, inkılaplar ve laiklik aleyhine gösteriler yapılmasına vesile oldu. Bütün önlemlere rağmen rejime karşı olanlar ortaya çıktılar. Bu düşüncedeki insanlar bu partiyi bir sığınak olarak kullanmaya başladılar. İnkılaplar, cumhuriyet hatta Mustafa Kemal aleyhinde çalışmalar yapmaya başladılar.

Olaylar Fethi Bey’in kontrolünden çıkmış ve onu Mustafa Kemal Paşa ile karşı karşıya getirecek bir noktaya ulaşmıştır. Aynı dönemde belediye seçimleri dolayısıyla Mecliste büyük tartışmalar yaşanmıştır. Serbest Cumhuriyet Fırkası, büyük çoğunlukla Cumhuriyet Halk Fırkası tarafından kazanılan seçimlerde baskı yapıldığını iddia ederek hükûmeti sert bir şekilde eleştirmiştir. Serbest Cumhuriyet Fırkası yöneticileri, tehlikeli ve istenmeyen bir yönde gelişen muhalefet nedeniyle partiyi 18 Aralık 1930’da kapatmışlardır. Böylece çok partili siyasi hayata geçiş için yapılan ikinci deneme de başarısızlıkla sonuçlanmıştır.