Elektrik sigortaları

23 Kasım 2012 Cuma

Elektrik sigortalarının kullanım amacı, elektrik sigortalarının çalışma prensibi

               İletken üzerinde kontrolsüz olarak açığa çıkan ısı enerjisi sonucu meydana gelebilecek tehlikeleri engellemek için öncelikle iletken üzerinden geçen akımın kontrol altına alınması gerekir. Bu düşünce ile elektrik devrelerindeki tellerin aşırı ısınmasıyla oluşabilecek tehlikelere karşı önlem olarak sigorta adı verilen araçlardan yararlanılır.

Sigortalar elektrik devrelerinden fazla elektrik akımı geçtiğinde devrenin aşırı ısınıp yanmasını engelleyerek güvenli elektrik akımı geçişini sağlar. Elektrik devrelerine seri olarak bağlanan bazı sigortaların yapısında bulunan elektrik akımını iyi ileten ama erime sıcaklığı düşük bir tel sigortaların üzerinden geçen akım yükseldiğinde ısınarak erir. Telin erimesi devrenin tamamlanmasını engeller. Böylece devreden geçen yüksek akım engellenmiş olur.

Sigortalar, taşıyabilecekleri en yüksek akım miktarına göre sınıflandırılır. Devre  emniyetinde kullanılan sigorta değeri önemlidir. Bu nedenle sigorta seçerken sigorta gücü dikkate alınmalıdır. Bir aracın çektiği en büyük akım şiddeti bulunurken aracın güç değeri şebeke gerilimine bölünür. Çıkan sonuç aracın çekebileceği en fazla akım şiddetinin değeridir. Örneğin; şebeke geriliminin 220 V olduğu bir yerde kullanılan 1000 W’ lık bir aracın çekebileceği en büyük akım değeri 1000/220=4,5 A olur. Buna göre bu araç çalıştırılırken seçilecek sigortanın değeri en az 4,5 A’ in bir üst grubu olmalıdır. Örneğin 13 A’ lik sigorta en fazla 13 A’ lik akımın geçmesine izin verir. Daha fazla akım geçmesi durumunda sigorta devreyi keser ve akım geçişini durdurur. Böylece devreden geçecek yüksek akımın oluşturacağı tehlikeler önlenmiş olur. Benzer şekilde

2 A’ lik akım ile çalışan bir saç kurutma makinesini 1 A’ lik sigorta ile korumak anlamsızdır.

Çünkü saç kurutma makinesi çalıştırıldığında sigorta, üzerinden 1 A’den fazla akım geçeceği için atacak ve makine çalışmayacaktır. Aynı makineyi 13 A’ lik sigorta ile korumak da güvenli olmaz. Çünkü makine çalışırken oluşabilecek bir sorunda akım 13 A oluncaya kadar sigorta atmaz ve aşırı ısınma sonucu yangın çıkabilir. Bu yüzden sigortalar, kullanılacağı devreden geçen akım değerinden biraz yüksek değerde seçilmelidir.