Yaşamımızdaki elektrik ünitesinin özeti

10 Kasım 2012 Cumartesi

Yaşamımızdaki elektrik ünitesinin özeti
- Maddeler elektrik enerjisini iletebilme niteliklerine göre iletken, yalıtkan ve yarı iletken olmak üzere üç gruba ayrılabilirler.

- Elektrik enerjisini iyi iletebilen maddelere iletken maddeler denir. Altın, gümüş bakır gibi maddeler iletken maddelerdir.

- Yapısında bol miktarda karbon isimli madde bulunan ve elektrik enerjisini iyi iletemeyen maddelere yalıtkan maddeler denir. Cam, porselen, tahta gibi maddeler yalıtkan maddelerdir.

- Elektrik enerjisini kısmen iletebilen maddelere yarı iletken maddeler denir.

- Elektrik enerjisi bir yerden bir yere iletkenler üzerinden taşınırken iletkenlik özelliği fazla olan maddelerden yararlanılır. Maddenin iletim özelliğine bağlı olarak elektrik enerjisinin bir kısmı bu iletken teller üzerinde ısı enerjisine dönüşür. Elektrik iletimi sırasında emniyeti sağlamak için iletkenin çevresi yalıtkan maddelerle kaplanır.

- Elektrik enerjisinin iletimi sırasında maddelerin elektrik enerjisinin üzerlerinden geçişine karşı gösterdikleri etkiye elektriksel direnç denir.Uluslararası Birim Sistemi’nde direnç birimi ohm (om) olup W sembolü ile gösterilir. Elektriksel direnç ohmmetre (dirençölçer) ile ölçülür.

- Maddenin cinsine ve sıcaklığına bağlı olarak değişen elektriksel direnç; iletkenin boyu ile doğru, iletkenin kesit alanı ile ters orantılıdır.

- Bir iletkenin üzerinden geçen elektrik akımının miktarı, bu akımı taşıyan iletkenin direnç değeri ile ters orantılıdır. Diğer bir anlatımla büyük direnç üzerinden geçen enerji miktarı düşük, düşük direnç değerli iletken üzerinden geçen enerji miktarı ise büyüktür.

- Günlük hayatımızda kullandığımız elektrik ampulleri, içlerinde bulunan şaman adlı direnç tellerinin akkor hâle gelmesi ile ışık verirler. Bu nedenle her ampul gerçekte bir direnç olarak düşünülebilir.

- Elde edilen ışığın parlaklığı doğrudan direnç değerine bağlı olarak değişir. Direnç değeri yüksek tellere bağlı olan ampullerin verdiği ışığın parlaklığı az, yüksek olan tellere bağlı ampullerin verdiği ışığın parlaklık miktarı ise fazladır.

- Bütün iletkenlerin az veya çok sahip olduğu elektriksel direnç değeri yardımı ile elektrik veya elektronik araçlardaki devrelerin üzerinden geçen elektrik akımının miktarı ayarlanabilir.

- Elektrik ve elektronik teknolojisinin gelişimi ile evlerimizde kullandığımız pek çok elektrik enerjisi ile çalışan araçla beraber çeşitli dirençler yaşantımıza girmiştir.

- Direnç değeri ayarlanabilen devre elemanlarına reosta adı verilir. Bu ayarlanabilir dirençlerin yanı sıra günümüzde özel olarak daha önceden değeri ölçülmüş direnç değerleri elektronik ve elektrik teknolojisinde kullanılarak elektrik enerjisi control edilebilmektedir.