Çölde her yönden esen rüzgarın oluşturduğu kum tepesi genellikle hangi biçimde olur?

3 Mart 2013 Pazar

Çölde her yönden esen rüzgarın oluşturduğu kum tepesi genellikle hangi biçimde olur? Çöllerdeki yerşekillerini oluşturmada en etkili güç rüzgârdır. Rüzgâr etkisiyle yüzeyler aşınır; küçük
toprak parçaları ve kumlar sürüklenir. Buna bağlı olarak çeşitli yerşekilleri oluşur. Bunların en ilginçlerinden biri de "kumul" adı verilen sırtlardır. Bunlar, rüzgârın taşıdığı kumların bir bitki, iri bir kaya parçası ya da yükselti gibi bir engelle karşılaşınca birikmesiyle oluşur. En sık rastlanan kumullar, biçimleri hilali andıran "barkan"lardır. Bunlar, rüzgârın hep aynı yönde estiği yerlerde oluşur. Her yönden esen rüzgarlar ise yıldız biçiminde kumullar oluştur. Barkanların yüksekliği 30 metreyi bulabilir. Kumlar, ortaya çıkmaya başlayan yamaç boyunca yükselip onun tepesini aştıkça, kumul yavaş yavaş ileri doğru yer değiştirir. Barkanlar, bu şekilde her yıl yaklaşık 30 metre kadar yer değiştirebilir. Rüzgârın iki farklı yönden esmesiyse, "seif adı verilen başka bir kumul türünün oluşmasına neden olur. Seişerin uzunluğu 100 kilometreye, yüksekliği 100 metreye ulaşabilir.