Yer çekimi kuvveti ne demektir?

6 Kasım 2012 Salı

Yer küre üzerinde bulunan bütün cisimleri kendisine doğru çekmektedir. Dünya’nın cisimlere uyguladığı bu kuvvete yer çekimi kuvveti denir. Yer çekimi kuvvetinin yönü daima yer merkezine doğrudur. Bu kuvvetin varlığı fikrini ilk kez yaptığı gözlem ve araştırmalarla ortaya koyarak belli kurallara bağlayan 1642 yılında İngiltere’de doğan Isaac Newton olmuştur. Newton; tabiatta gözlenen doğal hareketlerin de yer yüzünde insanlar tarafından meydana getirilen benzer olaylar gibi belli kurallara uyması gerektiğine inanarak bunu doğrulamak için çaba harcıyordu. Bir gün Ay’ın hareketlerini incelemek üzere çiftliğinin bahçesinde bir elma ağacının altında uzanan Newton daldan düşen bir elmayla farklı bir bakış açısına sahip olur. Bu olay onun yer çekimi kuvvetini daha net görmesini sağlar.

 

Newton, elmaya etki eden kuvvet ile Ay’ı Dünya’ya bağlayan kuvvet arasında bir benzerlik olduğunu düşünüp araştırmalarına da bu yönde ağırlık verir. “Ay’ın uzaklaşıp gitmesine engel olan kuvvet ile elmanın yere düşmesine neden olan kuvvetin aynı çekim kuvveti olduğu” yargısına ulaşarak kendi adıyla anılan kanunun ilkelerini ortaya koyar.

 

Newton’un daha sonra yaptığı incelemelerle ortaya koyduğu bu kuvvetin cisimlerin kütlelerine bağlı olduğu ve kütlelerin artması ile artan kuvvetin yine cisimlerin kütlelerinin azalması ile azaldığını söyler. Newton’dan sonra yapılan tüm deney ve gözlemler de Newton’un bu sözünü doğrulamakta ve Newton’nun bu görüşü günümüzde fen anlayışının temel taşlarından birini oluşturmaktadır. Kütlelerin birbirine uyguladıkları bu çekim kuvveti sadece Dünya üzerinde değil tüm gök cisimlerinde görülmektedir. Diğer gök cisimlerinin de tıpkı Dünya gibi yakınlarında olan cisimleri aynı değerde olmasa da yine kendilerine doğru çektiğini yapılan araştırmalar göstermiştir. Etkileşen cisimlerin uygulanan bu kuvvet değerindeki farklılık, gezegenlerin kütlelerinin farklı değerlerde olmasından kaynaklanmaktadır. Dünya tarafından cisimlere uygulanan bu çekim kuvvetine yer çekimi kuvveti  denir.