10. Sinif Dil ve Anlatim Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Sınav Soruları ve Cevap Anahtarı

27 Şubat 2013 Çarşamba

10. Sinif Dil ve Anlatım Dersi 2. Dönem 1. Yazılı Sınav Soruları ve Cevap Anahtarı

“ Tavan arasına, yukarı sofa ve odalara dizilmiş çamaşır leğenleri, tencereler, boş konserve kutuları yağmurun altında tıngırdıyor; bir çocuk sesinin ağladığı işitiliyordu. Bu ağlayan çocuk Ayşe idi. Büyükler pençelerinin zoruyla parayı aralarında paylaşmışlar; onun ne zamandan beri istediği ipek bir elbise ile bir çift rugan iskarpin alınmamıştı.”

Paragrafta anlatım türlerinden hangisi kullanılmıştır?                                    (10 puan)

1. Betimleme türünün kullanıldığı kısa bir metin oluşturunuz?                         (20 puan)
2. Emredici anlatımın özelliklerini yazınız?                                                      (10 puan)
3. FORSA

“ İhtiyar sevincinden bayılmıştı. Kendisine gelince oğlu ona:
── Ben karaya cenk için çıkıyorum. Sen gemide rahat kal, dedi.
Eski kahraman kabul etmedi.
── Hayır. Bende beraber cenge çıkacağım.
── Çok ihtiyarsın baba.
── Fakat kalbim kuvvetlidir.
── Rahat et! Bizi seyret!
── Kırk senedir dövüşe hasretim.
Oğlu:
── Vurulursun! Vatana hasret gidersin, diye onu gemide bırakmak istedi.
Kara Memiş, o vakit birdenbire gençleşmiş bir kaptan gibi doğruldu. Duramıyordu. Kalkan, kılıç istedi sonra gemide sallanan sancağı göstererek:
── Şehit olursam bunu üstüme örtün! Vatan, al bayrağın dalgalandığı yer değil midir, dedi.”
Ömer SEYFETTİN
Yukarıdaki hikâyenin kişi, zaman ve mekân unsurlarını yazınız.                             (10 puan)

1. “Şakaklarından, ensesinden sarkan düz, parlak, koyu siyah saçlar altında sarı, süzgün, küçük yüzüne; genişlememiş kemikleri üstünde donuk, esmer rengiyle zayıf izdüşümleri görülen kaşlarına…”

Yukarıdaki cümledeki niteleme sıfatlarını bulunuz.                                      (10 puan)

1. “Otobüs durağında bizden başka kimse yoktu. Duraktaki o poşetler kimindi acaba?” cümlelerindeki zamir(adıl)leri bulup çeşitleriyle birlikte yazınız.                                          (10 puan)
2. Aşağıdaki cümlelerin yanlarına öznesine göre fiillerin çatılarını yazınız.      (10 puan)

a)Yeşil alanlara gökdelenler yapılıyor.                            
Cevap:……………………………………………
b)Bütün gün koşturmaktan yorulmuştu.                          
Cevap:……………………………………………
c)Anneleri yaramazlık yapan çocuklara söylendi. 
Cevap:……………………………………………
d)Türlü cephelerde bulunmuş, dövüşmüştü.                    
Cevap:……………………………………………

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir fiilimsi kullanılmıştır? Şıklarda kullanılan fiilimsileri bularak hangi fiilimsi olduklarını karşılarına yazınız.                                                    (10 puan)

A)    Böyle kitapları okuyarak bir şey kazanamazsın.  
……………………………………………………
B)    Senin söylediklerine bir anlam veremiyorum.      
……………………………………………………
C)    Ben köyden ayrılalı yıllar olmuş, diye düşündü.  
……………………………………………………
D)    Evden çıkmadan önce bana bir not bırakmış.     
……………………………………………………
E)    Öğrenciler fıkraları dinledikçe gülüşüyorlardı.      
……………………………………………………

1. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik fiilleri bulup ve karşıladığı anlamları yazınız.    (10 puan)

Çocuk babasına doğru koşuverdi.                                 …………………………………………………………
Askere giden oğlunun ardından bakakaldı.
…………………………………………………………


CEVAPLAR

CEVAP ANAHTARI

1.       Parçada anlatım türlerinden öyküleyici anlatım kullanılmıştır.
2.       Betimleme türü kullanılarak metin oluşturulması. Tasvir yapabilme.
3.       Emredici Anlatımın Özellikleri:
a.       Yönlendirici ve telkin edici bir özelliğe sahiptir.
b.       Belli bir amaca yöneliktir.
c.        Bir işin yapılmasının istendiği bir eylem beklenir.
d.       Buyurucu- emredici özelliği vardır.
e.        Çağrısallık işlevi vardır.
4.        Hikâyenin kişi, zaman ve mekân unsurları şu şekildedir:
Kişi: Kara Memiş ve oğlu
Zaman: Eski zamanlarda bir savaş zamanı
Mekân: Gemi
5.       Metinde bulunan niteleme sıfatlarının altı çizilerek gösterilmiştir.
“Şakaklarından, ensesinden sarkan düz, parlak, koyu siyah saçlar altında sarı, süzgün, küçük yüzüne; genişlememiş kemikleri üstünde donuk, esmer rengiyle zayıf izdüşümleri görülen kaşlarına…”
6.       bizden: biz: kişi zamiri, kimse: belgisiz zamir, kimindi: kim: soru zamiri
7.
a.       Edilgen çatılı
b.       Etken çatılı
c.        Dönüşlü çatılı
d.       İşteş çatılı
8.
A) Böyle kitapları okuyarak bir şey kazanamazsın.  ( okuyarak = zarf-fiil )
B) Senin söylediklerine bir anlam veremiyorum.     ( söylediklerine = sıfat-fiil )
C) Ben köyden ayrılalı yıllar olmuş, diye düşündü.  ( ayrılalı = zarf-fiil )
D) Evden çıkmadan önce bana bir not bırakmış.    ( çıkmadan = zarf-fiil )
E) Öğrenciler fıkraları dinledikçe gülüşüyorlardı.     ( dinledikçe = zarf-fiil )
9.
Çocuk babasına doğru koşuverdi.                                 ( koşuverdi- tezlik)
Askere giden oğlunun ardından bakakaldı                 ( bakakaldı- süreklilik)