Artuklular

7 Aralık 2012 Cuma

Artuklular ne zaman nerede kim kurdu?

Artuklular (1102-1409): Beylik, Sultan Alparslan’la birlikte Malazgirt Savaşı’na katılan ve Anadolu’nun fethinde büyük yararlılıklar gösteren Artuk Bey’in oğulları tarafından kuruldu. Artuklu Beyliği Hasankeyf, Harput ve Mardin Artukluları olarak üç kol hâlinde gelişti. Artuklular bulundukları bölgede yaşayan farklı milletleri hoşgörü içinde yönettiler. Yaşadıkları bölgeleri önemli birer kültür ve sanat merkezi hâline getirdiler. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin tarihî ve mimari dokusunda önemli bir yere sahip oldular. Pek çok medrese, cami, saray, türbe, çarşı, köprü, kale ve imaret

yaptırdılar. Diyarbakır’daki Artuklu Sarayı, Batman Çayı üzerindeki Malabadi Köprüsü, Mardin Ulu Cami, Evli Beden Burcu, Yedi Kardeş Burcu bu dönemde yapılan eserlerden bazılarıdır.

Artuklu hükümdarları bilim adamlarınını koruyup desteklediler. Artuklu medreselerinde dönemin bilim hayatına yön veren önemli bilim adamları yetişti. Artuklular, 1106 yılında Mardin’i fethettiklerinde şehir ekonomik ve kültürel açıdan oldukça geriydi. Artuklular İpek Yolu güzergâhı dışında olan şehri canlandırmak için cami, köprü, han, hamam yaptırdılar. Mardin’de ilk 25 senede inşa ettirilen medrese sayısı 7 idi. Bu sayede Mardin otuz yıl gibi kısa bir sürede önemli bir ticaret

ve kültür merkezi hâline geldi.