Değişen müfredattan etkilenen başlıca dersler arasında yer alan Türk Dili ve Edebiyatı yazılı
soruları için öğretmen arkadaşlarımıza yeni müfredatına uygun, özgün ve
güncel sınavlar için kolaylık sağlayacak ve
destekleyecek niteliklere
sahip çok sayıda kaynak dosyaları arşivi web sitemiz üzerinde yer
almaktadır
11. Sinif Edebiyat Dersi 2.Dönem 1.Yazılı Sınav Soruları 2012 2013
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GELİŞTİRME VAKFI
OKULLARI ÖZEL LİSESİ
2012-2013
ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TM GRUPLARI
Öğrencinin
Adı ve Soyadı :
|
Sınıfı:
|
Numarası:
|
|||||||||||||||||||||||
Soru No
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
TOPLAM
|
|||
S.Puanı
|
10
|
10
|
30
|
10
|
10
|
20
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
100
|
|||||||||||||
Ö Puanı
|
|||||||||||||||||||||||||
Yanıtlarınızı
okunaklı bir yazı ile doğru, anlamlı ve tam cümle kurarak yazınız.
|
|||||||||||||||||||||||||
Sınav kağıt
düzenine, noktalama işaretlerine ve yazım kurallarına dikkat ediniz.
|
|||||||||||||||||||||||||
Belirtilen
açıklamalar, değerlendirmede % 10 ağırlıkta etkili olacaktır.
|
|||||||||||||||||||||||||
TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM I. YAZILI SINAVI SORULARI CEVAPLARI
1) Aşağıdaki soruları
Kemal Tahir’in Yol Ayrımı, Ahmet
Ağaoğlu’nun Serbest Fırka Hatıraları eserlerini göz önüne alarak yanıtlayınız (
10 puan ).
1- Metinlerin türleri nelerdir?
Kemal Tahir’in Yol
Ayrımı eseri roman; Ahmet Ağaoğlu’nun eseri anıdır.
2- Metinlerde neden söz edilmiştir ?
Genelde çok partili
hayata geçiş mücadelesinden ; özelde Serbest Fırka’nın nasıl kurulduğundan söz
edilmiştir.
3- Sözü edilen metinlerde dönemin zihniyetiyle ilişki
kurulabilir mi?
Edebi eserler
yazıldıkları dönemin gerçeklerini yansıtırlar her şeyden önce.Evet,
anlatılanlar dönemin siyasi, sosyal zihniyetinden yansıyanlardır. 1923-1930
arası Çok partili hayata geçiş sancıları, denemeleri; ınkılaplar…
4- İşlenen gerçekliğin aktarılış biçimiyle metinlerin türü arasında nasıl bir ilişki vardır ?
Yol Ayrımı, olay
çevresinde gelişen metinlerden romandır ve kurmaca metnin özelliklerini
taşır.Kemal Tahir, bu eserinde gözlemlerini, yaşadıklarını, şahit olduklarını
kurmaca metnin koşullarıyla aktarmıştır. Anlattıkları bir belge değildir. Dil
sanatsal işleviyle kullanılmıştır örneğin. Ahmet Ağaoğlu’nun eserinde
gerçekliğin aktarılışı öğretici metinlerden anı’nın koşullarıyla aktarılmıştır.
Anlatılanlar aktarılırken metnin bir anlamda bir belge niteliği taşıyacağı,
ileriki zamanlarda bu dönemi merak edenlerin başvurabileceği sağlam bir kaynak
olması gerektiği unutulmamıştır. D,il göndergesel işleviyle kullanılmıştır
çoğunlukla.
2)
1.
Ne ölümsüzlük veren hayat çeşmesi kaldı ne de
Sührab’ın ilacı; ne büyü kitabı kaldı ne tılsımın hükmü.
2.
Ne bazı vakitlerin uğurluluğu ne burçların
uğursuzluğu kaldı ne de remil, kehanet, cifir (gibi gaipten haber verme işleri)
3.
Ne Doğu inanışlarındaki reenkarnasyon gibi
inanışlar kaldı ne de Mecusilerin ateşi. Akıl için istek ve ihtiyaçların kıblesi
artık Hıristiyanlığın esasları değil.
4.
Ne Ahmet Mehmet’in askeridir ne de Mehmet
Ahmet’in velisi. Kanun hükümleri eşitlik temeli ilkesi üzerine kurulmuştur.
5.
Bilimlerin gelişip yayılması zihinleri
aydınlattı. Basın yayının feyzi eksiklikleri tamamlandı.
6.
Ne yazık ki ilim ve irfanın doğduğu yer (artık)
Batı ülkeleri oldu. Ne Anadolu ve Arabistan’ın
şöhreti kaldı ne de Mısır Herat’ın
Sadullah Paşa
Aşağıdaki soruları yukarıdaki metinden yola
çıkarak yanıtlayınız ( 10 puan ).
1- Yukarıdaki manzumenin hangi birimlerinde Ortaçağa özgü geleneksel
dünya görüşünün izleri, hangilerinde
modern dünya zihniyetine ait izler vardır?
1., 2., 3. birimlerde
ortaçağa özgü izler; 4., 5. birimlerde modern dünyanın izleri saptanabilir.
2- Şair 24. beyitte ne yazık ki sözüyle neyi anlatmak
istemiştir?
Şair doğduğu yerin
kendi ülkesi değil de Batı olmasına üzülmektedir.
3- Sadullah Paşa’nın kasidesiyle Divan şiirinde yazılan
kasideler arasındaki farkı Tanzimat şairlerinin Divan
nazım şekillerine getirdikleri içeriksel yeniliği göz önüne
alarak yazınız.
Bu dönem şairleri
dönemin zihniyetinin de etkisiyle “vatan, millet, adalet, hürriyet “ gibi
temalara yönelmişlerdir. Bilindiği gibi Divan şairlerinin şiirlerinde
rastlamadığımız temalardır bunlar.
4- Yukarıdaki metnin nazım şekli ve birim değeri nedir?
Metnin nazım şekli
kaside; birim değeri beyittir.
5- Sadullah Paşa’nın şiirindeki zihniyetle Tanzimat dönemi
zihniyeti arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
Edebi metinlerin
tarihi dönemin sosyal, siyasi, idari ve teknolojik özelliklerini bir ölçüde
yansıtan metinler olduğu hatırlanırsa Sadullah
Paşa’nın zihniyetinin de bu dönemden etkilendiği hemen görülebilir. Yazar,
bu dönemde öne çıkan temalardan uzak kalmamış şiirine yansıtmıştır.
3)
1) Görüp ahkâm-ı asrı
münharif sıdk u selametten
Çekildik izzet ü ikbâl ile bâb-ı hükumetten
( Asrın değer
yargılarının doğruluktan ve kurtuluş yolundan sapmış olduğunu görüp onurumuzla
ve kendi
isteğimizle hükumet kapısından çekildik. )
2) Muîni zâlimin
dünyada erbâb-ı denâettir
Köpektir zevk alan sayyad-ı bî insafa
hizmetten
( Dünyada zalimin yardımcısı aşağılık
kimselerdir. İnsafsız avcıya hizmetten zevk alan köpektir.)
3) Nedendir halkta
tûl-i hayata bunca rağbetler
Nedendir insana bilmem menfaat hıfz-ı
emanetten
( Halk arasında ömür uzunluğuna bunca
düşkünlük nedendir? Emaneti korumaktan -canı sahibine teslim
etmeyi
geciktirmekten- insanın menfaati nedir bilmem!
4) Ne mümkün zulm
ile bî dâd ile imhâ- yı hürriyet
Çalış idraki kaldır muktedirsen âdemiyetten
( Zulüm ile işkence ile hürriyeti yok etmek
ne mümkün? Gücün yetiyorsa insanoğlundan idraki kaldır! )
5) Ne efsunkâr
imişsin âh ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın
olduk gerçi kurtulduk esaretten
(Ey hürriyetin
güzel yüzü sen ne büyüleyici imişsin. Esaretten kurtulduk derken senin aşkının
esiri olduk. )
6) Biz ol nesl-i
kerîm-i dûde-i Osmâniyânız kim
Muhammerdir ser-â-pâ mâyemiz hûn-ı hamiyetten
(Biz mayası baştan ayağa haysiyet kanıyla
yoğrulmuş olan o Osmanlılar boyunun ulu
soyundanız )
7) Ne gam pür-âteş-i
hevl olsa da gavgâ-yı hürriyet
Kaçar mı merd olan bir cân için meydân-ı
gayretten
( Hürriyet kavgası korkulu ateş olsa ne
dert! Yiğit olan bir can için gayret meydanından kaçar mı? )
Aşağıdaki soruları
yukarıdaki metinden yola çıkarak yanıtlayınız (30 puan ).
a) Yukarıdaki metnin nazım şekli nedir?
Kaside
b) Birim değeri için ne söylenebilir?
Beyit
c) Birimlerin hangisi ilk beyit olma özelliği taşımaktadır?
Sebepleriyle açıklayınız.
Bir nolu beyit ilk
beyittir.Bunu kafiyelenişinden ( a-a ) anlıyoruz.
d) Dizelerdeki uzun ünlülerin kaldırılması şiirde ne gibi
değişikliğe sebep olur?
Şiirin ölçüsünü ve
ahengini zedeler.
e) Metnin teması için ne söyleyebiliriz?
Hürriyet
f) Şiirde hangi ölçü kullanılmıştır?
Aruz ölçüsü
g) Yazılan şiirin içerik olarak divan şiirinden farkı var
mıdır? Sebepleriyle açıklayınız.
Bunu anlamak için
dönemin zihniyetiyle metin arasındaki organik ilişkiyi tekrar hatırlamakta
yarar var. Şiir içerik olarak Divan şiirinden tamamen farklıdır. Çünkü Dönem
Lale Devri değil, Tanzimat fermanı zamanıdır. Bu dönemin kaygıları, sözü edilen
konuları değiştiği için, Namık Kemal de bundan uzak kalmayan duyarlı bir
sanatçı olduğu için içerik de farklıdır.
h) Yukarıdaki şiirin dil özelliklerine göre, şairler savundukları dil anlayışını tam olarak hayata
geçirebilmişler midir? Neden?
Bu dönem şairleri
teorik olarak arılaşma kaygısı taşımışlarsa da bunu eserlerinde pek fazla
yansıtamamışlardır. Bu şairler sonuçta gökten zembille inen insanlar
değillerdir. Osmanlı bireyidirler, Divan zevkiyle yetişmişlerdir. O güne kadar
kendilerini bu şekilde ifade etmişlerdir. Her ne kadar sadeleşme konusunda iyi
niyetli olsalar da
ı) Yukarıdaki coşku ve heyecanı dile getiren metinden yola
çıkarak divan şiirindeki aynı nazım şekliyle, incelediğiniz Tanzimat şiirindeki nazım şekli
arasındaki benzerlikleri ve
farklılıkları yazınız. Farklılığı
doğuran sebepler nelerdir?
İncelediğimiz
kasideyle, Divan şiiri özelliklerini taşıyan herhangi bir kaside arasında
biçimsel farklılıklar veya benzerlikler:
Bu kasidede normal kasidedeki beyit sayısı söz konusu değildir. Klasik
kasidedeki değişmez bazı bölümler bunda yoktur. Ahengi sağlama yolları –kafiye,
redif, aruz ölçüsü- benzerdir. İçeriksel farklılık bu kasidenin yazıldığı dönem
farklı olduğu için özellikle seçilen temalar noktasında çok farklıdır.
Farklılığı doğuran en önemli sebep dönemler arsındaki zihniyet farklılığıdır.
i) İkinci, beşinci, yedinci birimlerdeki edebi sanatlar nelerdir?
İkinci beyitte zalime
yardım edenler köpeğe benzetilerek teşbih; beşinci beyitte, “esaretten
kurtulduk derken senin esirin olduk sözünde tezat; yedinci beyitte hürriyet
kavgası ateşe benzetilerek teşbih; gayret meydanı alışılmamış bağdaştırmasıyla
da somutlaştırma yapılmıştır.
j) Yukarıdaki şiirin Ziya Paşa’ya değil de neden Namık
Kemal’e ait olduğunu, Namık Kemal’in
hangi özelliklerini hatırlayarak ve şiirde neye dayanarak cevaplarsınız?
Her şeyden önce
şiirdeki tema Şairin Namık Kemal’e ait
olduğunun önemli bir göstergesidir. Ayrıca Namık Kemal’in gür sesi, edası,
tavrı, şiirin yüksek sesle okunma ihtiyacı hissetirmesi şiirin yazarının Namık Kemal olduğunun
kanıtlarıdır.
k) Dördüncü birimde Namık Kemal ne
anlatmak istemiştir?
Namık Kemal’e göre hürriyetin zorla yok edilemeyeceğinin en önemli
gerekçesi insan oğlundaki idrak ( anlama, yorumlama yeteneği ) tir. Anlayan,
yorumlayabilen, sentez gücü olan insan için doğal olarak hürriyet ekmek gibi,
su gibi vazgeçilmezdir. İnsana en
yakışandır. Bu nedenle zulüm ve işkence ile hürriyet yok edilemez.
l) Yukarıdaki birimlerin
hangisinde Namık Kemal’e tarihi eserlerini yazdıran itici güce duyduğu
hayranlık anlatılmaktadır?
Namık Kemal’e tarihi eserleri yazdıran en önemli itici güç Osmanlıya
duyduğu sevgidir. Bu da altıncı birimde geçmektedir.
m) Yukarıdaki birimlerin
hangisi İslami, tasavvufi zihniyetle
açıklanabilir?
Emaneti korumak, canı sahibine ( Allah ) teslim etmek İslam dini ve
tasavvufi felsefeyle açıklanabilecek durumlardır. Bilindiği gibi insan tasavvufa
göre bu dünyada misafirdir, günü geldiğinde emaneti ( canı ) Allah’a teslim
edecektir.
n) Yukarıdaki temayı Fuzuli’nin divan
edebiyatı döneminde işlememesini dönemin hangi özelliğiyle açıklayabiliriz?
Dönemin zihniyetiyle
açıklayabiliriz.
4) Aşağıdaki soruları Sergüzeşt eserinden hareketle yanıtlayınız ( 10 puan ).
a) Eserin teması nedir?
Esaret
b) Eserin teması ile dönemin
zihniyeti arasında nasıl bir ilişki vardır?
Yazarın yaşadığı dönemde rastladığı bazı durumlar ona bu eseri yazdıran
itici güçtür. Yazarın amacı köleliğin insanlığa aykırı olduğunu göstermektir.
c) Eserdeki Dilber ve Teravet adlı
kahramanlar tip midir, karakter midir?
Dilber ve Teravet Tanzimat’ın ilk döneminde özel olarak çizilmiş ve
abartılmış karakterlerdir. Çünkü kahramanlar yeni ve örnek bakımından ilktir.
Kendilerinden önce çizilmiş başka örnekleri yoktur. Hatta Osmanlı konaklarında
halayık olmak için aileleri tarafından özel olarak gönderilen veya kendisi
gelen başka Dilber’ler vardır ve onların birçoğu Sergüzeşt’teki gibi olumsuz
bir hayat yaşamaz. ( KAMİL YEŞİL )
d) Eserin yazarı kimdir?
Sami Paşazade Sezai
……… …………… e)
Eserde hangi edebi akımların izleri saptanabilir?
Romantizmden realizme geçişin izleri vardır.
5) Aşağıdaki özelliklerin hangisinin klasisizme, hangisinin romantizme özgü
olduğunu, cümlelerin başındaki parantezin içine “K” ve “R” harflerini koyarak belirleyiniz (10 puan ).
a) ( K
) Yunan ve Latin edebiyatları örnek alınmıştır.
b) ( K
) Akıl ve sağduyu temel kavramlardır.
c) ( R )
Duygu ve hayallere büyük önem verilmiştir.
d) ( R ) Konular Hıristiyanlık mucizelerinden,
ulusal efsanelerden alınmıştır.
e) ( R ) Sanatçılar kendi kişiliklerini
gizlememişlerdir.
f) ( K ) Sanatçılar kendi kişiliklerini
gizlemişlerdir.
g) ( R ) Sadece iyi insanı değil, sıradan insanı
da konu etmiştir.
h) (K ) Yapıtın biçim bakımdan kusursuz olmasına dikkat
edilmiştir.
I) ( K ) Konuya değil, konunun işleniş biçimine
önem verilmiştir.
i) ( R
) Bireyin düzeltilmesi yerine
toplumun düzeltilmesi önemsenmiştir.
6) Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y)
yazınız. ( 20 puan ).
Şinasi ilk şiir
kitabı Sahra’dan başlayarak yenilik
peşinde koşmuştur. (Y )
Namık Kemal
tiyatrolarını oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır. (Y
)
Muallim Naci
“kulak için kafiye” tezini savunmuştur. (Y )
Samipaşazade
Sezai, Taaşşuku Talat ve Fıtnat’ın yazarıdır. ( Y )
Recaizade Mahmut
Ekrem’in Araba Sevdası adlı yapıtı ilk realist romanımızdır. (D
)
Nabizade Nazım
Karabibik adlı eseriyle psikolojik romanın örneğini vermiştir. ( Y
)
Tanzimat
romanında teknik, özellikle birinci dönem
eserlerinde yetkin değildir. (D )
Romantizmden
etkilenen Ahmet Mithat Efendi, Namık
Kemal’in eserlerinde rastlantılar dikkati çeker. (D )
Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi toplum için sanat
anlayışındadırlar. (D )
Tanzimat döneminde
terkib-i ve terci-i bentleriyle ünlü ismi Şinasi’dir. (Y )
Recaizade Mahmut
Ekrem, Nabizade Nazım, Samipaşazade Sezai gibi yazarlar klasisizmden
etkilenmiştir. (Y )
Dönemin şair-i âzamı
Namık Kemal’dir. ( Y )
Edebiyatımızda
ilk edebi roman Cezmi; ilk tarihi roman İntibah’tır. ( Y
)
Nağme-i Seher ve
Yadigar-ı Şebap tiyatro türünde eserlerdir. (Y )
Ömer’in
çocukluğu gezi türündedir. ( Y )
Makber, Sahra,
Hacle, Garam Hamit’in manzum tiyatrolarıdır. ( Y )
Tanzimat dönemi
romanları ve hikâyelerinde Anadolu önemli bir dekordur. ( Y )
Şerare, Ateşpare
Muallim Naci’nin şiir kitaplarının adıdır. ( D )
Tanzimat romanı
ve hikâyesinde tarihi olaylara ve sosyal hayata yer verilmiştir. ( D
)
Zafernâme Ziya
Paşa’nın hiciv eseridir. (D )
7) Tanzimat döneminin eski-yeni mücadelesini önce kendi vicdanında
duyan şairlerin en önemlilerindendir.
Yeni bir edebiyatın varlığına ve
gerekliliğine inanmak, bu yolda eserler vermek; fakat eski edebiyatı ihmal
etmemek divan edebiyatının yaşamaya hak kazanmış güzelliklerini bir defa da
kendi sanatı ile yaşatmak, onun bu mücadeleden galip çıkan milli vicdanının
seçtiği bir yoldur.
Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmektedir? (2 puan
)
A) Muallim Naci
B) A.Hamit Tarhan
C) Şinasi
D) R.Mahmut Ekrem
E) Şemsettin Sami
8) Yazarın Türk hikâye edebiyatında daha önemli bir yeri, Avrupa
tipi küçük hikâye yazarlığı iledir. Onun bu tarz hikâyelerinde realist Fransız
edebiyatının etkisi âşikârdır. Küçük Şeyler adı altında topladığı bu hikâyeler
gerçekten küçük şeylerdir. Arada bir küçük şiir denemeleri olsa da o daha çok
nesirler, siyasi ve edebi makaleler,
küçük ve büyük hikâyeler yazmakla
tanınmıştır.
Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz edilmiştir? ( 2 puan )
A) Şemsettin Sami
B) Samipaşazade Sezai
C) Namık Kemal
D) Ziya Paşa
E) Ahmet Vefik Paşa
9) Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat dönemi eleştirisiyle ilgili yanlış bir açıklama
yapılmıştır? ( 2 puan )
A) Tanzimat döneminde eleştiri türünün en önemli isimleri Abdülhak
Hamit Tarhan’dır.
B) Ziya Paşa Şiir ve İnşa
makalesinde divan edebiyatını eleştirir; ancak daha sonra değişen düşüncelerini
“Harabat” ta açıklar.
C) Namık Kemal “Lisani Osmaninin
Edebiyatı Hakkında Mülahazatı Şamildir” eleştirisinde divan edebiyatını
Tahrib-i Harabat’ta da Ziya Paşa’yı eleştirir.
D) Muallim Naci R. Mahmut
Ekrem’in Zemzeme’sine Demdeme ile cevap verir.
E) Eleştiri yazılarının Ekrem’in
Talim-i Edebiyat yazısından sonra yaygınlaştığı bu ortamda eleştirinin çıkış
noktasını “eski ve yeni” kavgası oluşturur.
10) Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat dönemi roman ve hikâyesi için söylenemez?
( 2 puan )
A) İkinci dönem yazarları Osmanlıcayı sadeleştirme amacındadırlar.
(Abdülhak Hamit Tarhan )
B) Kölelik kurumu açık biçimde
tanıtılır eleştirilir. ( Samipaşazade Sezai )
C) Batılılaşmayı yanlış anlayan
ve yorumlayan gençler tenkit edilir. (Araba Sevdası )
D) Romanlarda olayların akışı sık
sık kesilir. ( A.Mithat Efendi )
E) Kişiler genellikle ilk görüşte
âşık olurlar. ( Taaşuk-ı Talat ve Fıtnat )
11) Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat gazeteciliğiyle ilgili yanlış
bir açıklama yapılmıştır? ( 2 puan )
A) Tanzimat edebiyatında
gazetecilik; hem sadeleşme yolundaki ilerlemelerin hem de halkı etkilemenin bir
aracı olmuştur.
B) Özel ilk Türk gazetesi Şinasi
ile Âgah Efendi çıkardıkları Tercüman-ı Ahval’dir
C)1862’de Namık Kemal tek başına Tasvir-i Efkâr-ı çıkarır.
D) Ceride-i Havadis 1840’ta
Churcehill tarafından çıkarılan ilk yarı resmi gazetedir.
E) İlk resmi gazete 1831’de
devletin çıkardığı Takvim-i Vakayi’dir.
Kayıtlar
0 yorum:
Yorum Gönder